Ekotoksikoloji

Sayfayı Yazdır

Çevremizdeki kimyasalların çevre üzerindeki olumsuz etkilerini inceleyen “ekotoksikoloji” toksikolojinin alt bilim dalıdır. Bu tanım her ne kadar çevremizde bulunan hayvan venomları, mikrobiyal ya da bitkisel kaynaklı toksinleri çağrıştırsa da, çevre toksikolojisinin uğraşı alanı insan kaynaklı sentetik kimyasallar ve insan aracılığıyla çevreye yayılan kimyasallardır. Bu kimyasallar literatürde “çevresel kirletici” ya da “çevresel kontaminant” olarak adlandırılırlar.

Çevre toksikolojisinde çevresel kirleticilerin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri incelenir. Çevresel kirleticilerin insanlar üzerindeki toksik etkilerinin değerlendirilmesinde, standart hayvan modellerinden (fare, sıçan ve zebra balıkları gibi) olduğu kadar, söz konusu kimyasala maruz kalan sucul organizma  ve omurgasız  grupların değerlendirilmesinden de yararlanılır. Çevre toksikolojisinin bir alt dalı olarak değerlendirilen ekotoksikoloji alanında ise çevresel kontaminantların ekosistemler, onların bileşenleri olan bitkiler, hayvanlar, tüm yabanıl yaşam ve bu bileşenlerin birbirleri ile etkileşimlerine bağlı olarak ortaya çıkan olumsuz etkiler incelenir. Bu inceleme besin zincirinin başlangıcından en üstte yer alan yırtıcıya kadar ekosistemleri oluşturan canlıların doğal yaşam ortamları içerisinde yapılır. Bu iki alan daha çok pratik nedenlerle birbirinden ayrılsa da önemli kesişme noktaları vardır; ekotoksikolojinin uğraşı alanı olan bitki ve hayvan dokularında çevresel kirletici miktarlarının belirlenmesi, bu canlıların besin zincirindeki diğer organizmalar ve insanlar tarafından yiyecek olarak tüketilmeleri durumunda maruz kalacakları kaynakları ve miktarları belirlemek açısından önemli ve gereklidir. Diğer taraftan insanda etkileri nispeten bilinen kimyasalların (örneğin ilaçlar) çevreye salınması durumunda biyosferde yer alan diğer canlıların karşı karşıya kalabileceği toksikolojik riskler, kısmen de olsa tahmin edilebilir.

Ayrıca kirleticilerin çevredeki etkilerine ilişkin kapsamlı bir inceleme, bu kirleticilerin çevredeki yazgılarını ve ekosistemlerin abiyotik bileşenleri ile etkileşmelerini de içermelidir. Bu nedenlerle çevresel kirleticilerin olumsuz etkilerinin kapsamlı bir biçimde araştırılması, birçok bilimsel disiplinin katkılarıyla mümkündür.

 Ekotoksikolojide ise ekolojik tehlike değerlendirmesi süreci söz konusudur. Ancak insanoğlu yakın zamanlara kadar evreni insan odaklı olarak algıladığı için aslında çok önemli olan ekotoksikoloji alanında yapılan çalışmalar ve elde edilen veriler, çevre toksikolojisi alanındakilere kıyasla nispeten daha azdır. Ekotoksikoloji alanı yeterli düzeyde genel/sistematik biyoloji ve hayvan fizyolojisi konusunda eğitim almış olmayı gerektirir. Ayrıca, temel toksikoloji ve kimya bilgisinin yanı sıra analitik laboratuvar teknik ve yöntemler ekotoksikoloji alanında gereken bilgilerdir.

LC50, metal birimi

gibi testler için Sucul hayvan deneyleri alt birimi (LİNK: https://akvaryum.trakya.edu.tr/) bağlantı kurun.

Ekotoksikoloji Araştırmalar Grubu Doç.Dr. Utku Güner Prof.Dr. Fulya Dilek Muranlı ve Doç. Dr. Mitat Aydoğdu, Lisans, Doktora  ve yüksek lisans öğrencileri çalışmaktadır. 

Grubun yaptığı yayınlar

2021

  • Rasgele, P. G., Gokalp, F. D., Kaya, S. T., Kekecoglu, M., & Acar, M. K. (2021). Investigation of genotoxic effects of rhododendron honey using three mammalian bioassays in vivo. Drug and Chemical Toxicology, 1-10. (Haziran 2021)

2020

  • Fulya Dilek Gökalp, Oğuzhan Doğanlar, Zeynep Banu Doğanlar & Utku Güner (2020) The genotoxic effects of mixture of aluminum, arsenic, cadmium, cobalt, and chromium on the gill tissue of adult zebrafish (Danio rerio, Hamilton 1822), Drug and Chemical Toxicology, DOI: 10.1080/01480545.2020.1810260, https://doi.org/10.1080/01480545.2020.1810260 (Ağustos 2020)
  • Dumlu, A.B, Güner U., ACUTE AND SOME CHRONIC EFFECTS OF NICKEL IN GAMBUSIA HOLBROOKI, Fresenius Environmental Bulletin, Volume 29 – No. 09/2020 pages 7342-7348, 2020 (Ağustos 2020)

2019

  • Aydoğdu M., Gökalp F.D., Güner U., Determination of LC50 Concentration of Diazinon on Archips rosana (Linnaeus, 1758) (Lepidoptera: Tortricidae) Adults ,INTERNATIONAL BIOLOGICAL, AGRICULTURAL AND LIFE SCIENCE CONGRESS 2019(POSTER BİLDİRİSİ)  (Kasım 2019).
  • Gökalp F.D., Güner U., Aydoğdu M., Effective concentrations of Diazinon on Larval stage of Archips rosana (Linnaeus, 1758) (Lepidoptera: Tortricidae) ,International Bıological, Agricultural And Life Science Congress 2019(POSTER BİLDİRİSİ)  (Kasım 2019).
  • Güner U, Aydoğdu M, Gökalp F.D., Acute Toxicity Of Low Dose Dıazınon Pupa Stage Of Rose Tortrix Archips rosana (Lınnaeus, 1758) (Lepıdoptera: Tortrıcıdae) ,International Bıological, Agricultural And Life Science Congress 2019(POSTER BİLDİRİSİ)  (Kasım 2019).
  • Aydogdu M, Gökalp F.D., Güner U. (2018) A Proposed Method for Observing the Effect of the Pesticides on Archips rosana (Linnaeus, 1758) (Lepidoptera: Tortricidae) Adults. International Agricultural, Biological and Life Science Conference, Edirne, Turkey, September 2-5, 246. (POSTER BİLDİRİSi) (Eylül 2018).

2018

  • Güner U., Aydogdu M, Gökalp F.D. (2018) Technique of Observing the Effect of Pesicides on Archips rosana (Linnaeus, 1758) (Lepidoptera: Tortricidae) Pupae. International Agricultural, Biological and Life Science Conference, Edirne, Turkey, September 2-5, 342. (POSTER BİLDİRİSİ) (Eylül 2018).
  • Aydoğdu M., Gökalp F. D. & Güner U (2018). Determination of Ld50 of Ddvp 550 Ec on Archips rosana (Linnaeus, 1758) (Lepidoptera: Tortricidae) Adults. The Fourth International Mediterranean Symposium on Medicinal and Aromatic Plants, April 18th – 22th, 2018, Antalya/TÜRKİYE, 117 pp. (Nisan 2018).
  • Aydoğdu M., Gökalp F. D. & Güner U (2018). Toxicity of Ddvp 550 Ec on Pupae Stage of Archips rosana (Linnaeus, 1758) (Lepidoptera: Tortricidae). The Fourth International Mediterranean Symposium on Medicinal and Aromatic Plants, April 18th – 22th, 2018, Antalya/TÜRKİYE, 118pp. (Nisan 2018).
  • Güner U, Aydoğdu M. & Gökalp F. D. (2018). Reduction of Recommended Dose Value of Ddvp 550 Ec on Archips rosana (Linnaueus, 1758) (Lepidoptera: Tortricidae). The Fourth International Mediterranean Symposium on Medicinal and Aromatic Plants, April 18th – 22th, 2018, Antalya/TÜRKİYE, 119pp. (Nisan 2018).
  • Güner U., Aydoğdu M. & Gökalp F. D. (2018).  ,Method of Observing The Effect of The Recommended Doses on Family Rosaceae Pest Larvae, MESMAP - 4 ABSTRACT BOOK, April 18th – 22th, 2018 ,Antalya – Turkey, ISBN: 978-605-61261-5-4. (Nisan 2018).
  • Aydoğdu M. Gökalp F. D. & Güner U , (2018). Determination of Ld50 of Ddvp 550 Ec on Archips rosana (Linnaeus, 1758) (Lepidoptera:Tortricidae) Adults, MESMAP - 4 ABSTRACT BOOK, April 18th – 22th, 2018 ,Antalya – Turkey, ISBN: 978-605-61261-5-4. (Nisan 2018).Doganlar O, Doganlar ZB, Muranlı FDG, Guner U. 2016. Genotoxic Effect and Carcinogenic Potential of a Mixture of As and Cd in Zebrafish at Permissible Maximum Contamination Levels for Drinking Water. Water, Air, & Soil Pollution 227(3):1-16.10.1007/s11270-016-2779-1. 

2017

  • Aydoğdu, M., F.D. Gökalp Muranlı, U. Güner, Toxic effects of pyrethroids lambdacyhalothrin and alpha-cypermethrin on pest Archips rosana (lepidoptera: tortricidae) and its common parasitoid, Fresenius Environmental Bulletin , Volume 26 – No. 3/2017, pages 2436-2445 (Mart 2017)

2014

  • Aydogdu, M., Güner U. and F. D. Gökalp Muranlı (2014), The LC50 and LC90 Concentrations of Alpha-Cypermethrin on Different Life Stages of Archips rosana (Lepidoptera: Tortricidae). Balkan Agricultural Congress, 8-11 September Edirne-Turkey, 817, 2014.

2012

  • Aydoğdu M., Mortality of the European Leafroller Parasitoid Bracon (Bracon) variegator Spinola, 1808 (Hymenoptera, Braconidae) Exposed to five different Insecticides. 4th Croatian Congress of Toxicology (CROTOX 2012). 63(2):61, 2012.

2011

  • Gökalp M., F. D., Güner, U., Induction of micronuclei and nuclear abnormalities in erythrocytes of mosquito fish (Gambusia affinis) following exposure to the pyrethroid insecticide lambda-cyhalothrin. Mutation Research/Genetic Toxicology and Environmental Mutagenesis, 726, 104–108, (2011).
  • Güner, U., Gökalp M., F. D., Micronucleus test, nuclear abnormalities and accumulation of Cu and Cd on Gambusia affinis (Baird & Girard, 1853). Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 11, 615–622, (2011).
  • Aydogdu, M., Gökalp Muranlı F. D. and U. Güner U. (2014), Decreased Concentrations of Lambda-cyhalothrin Still Have Effect on Target Organism, Archips rosana (Linnaeus, 1758) (Lepidoptera: Tortricidae). 2nd International Confererence on Enviromental Science and Tecnology, Side-ANTALYA, 418-419, 2014.
Aydogdu M., Gökalp Muranlı F. D., Güner U., Alkaline Comet Assay for genotoxic effect detection in larvae of Archips rosana (Linnaeus, 1758) (Lepidoptera: Tortricidae). 9th International Comet Assay Workshop. 13-16 September, Kuşadası, Turkey, 2011.
Ek Resimler
Bu içerik 23.03.2016 tarihinde yayınlandı ve toplam 3763 kez okundu.